Аширов Әбдімәлік Манапұлы
Техника ғылымдарының докторы, профессор
Аширов Әбдімәлік Манапұлы 1944 жылы 1 наурызда Ташкентте педагогтар отбасында дүниеге келген. Орта мектепті бітіргеннен кейін, 1961 жылдан 1967 жылға дейін Д. И. Менделеев атындағы Мәскеу химия-технологиялық институтының физика-химия факультетінде оқыды. Еңбек жолын 1967 жылы Қазақ химия-технологиялық институтында проблемалық зертхананың инженері лауазымынан бастады. 1968 жылдан 1980 жылға дейін аспирантураны бітіргеннен кейін физикалық және коллоидтық химия кафедрасының аға оқытушысы, аға ғылыми қызметкері және доценті болып жұмыс істеді. 1973 жылы А. Әшіров кандидаттық диссертация қорғады. 1980 жылы ҚазХТИ проблемалық зертханасының меңгерушісі болып тағайындалды. 1992 жылы «Полиатомды спирттер алу мақсатында моноздардың адсорбция және гидрогенизация процестерін зерттеу» атты докторлық диссертациясын қорғады. 1992-1994 жылдар аралығында Халықаралық Қазақ-Түрік университеті Шымкент бөлімшесінде жұмыс істеді. Х. А. Ясауи университетінде кафедра меңгерушісі, факультет деканы, проректор лауазымында, 1994 жылдан 1998 жылға дейін Шымкент педагогикалық институтының ректоры болды. 1998 жылдан-ҚМУ Президентінің кеңесшісі, ал 2000 жылдан бастап жалпы химия кафедрасының меңгерушісі қызметін атқарды.
Ә. Аширов гетерогенді катализ және биотехнология саласындағы жетекші маман, 50-ден астам Өнертабысқа патенттер мен авторлық куәліктердің, 250-ден астам ғылыми мақаланың, 15 монография мен оқулықтардың авторы. 2007 жылғы «Сана экологиясы», 2014 жылғы «Ақпараттық агротехнологиялар» монографиялары, 2015 жылғы «ХХ1 ғасырдағы адамзаттың өмір сүру стратегиясының тұжырымдамасы және азық-түлік қауіпсіздігі» әлемдік масштабтағы ең маңыздылары болып табылады. Оның ағылшын тіліндегі «The conseptual strategy for humankinde ' s survival un the xxi century and food security» атты монографиясы 29.11.2016 жылы Кембридж университетінде презентация жасады.
Ә. Ашировтың жетекшілігімен 3 докторлық және 16 кандидаттық диссертация қорғалды. Оның ғылыми зерттеулерінің нәтижелері 8 елде-Өзбекстан, Қазақстан, Тәжікстан, Ресей, Украина, Түркия, Германия және Канадада өндіріске енгізілді.
«Қазақстан Республикасының ғылымын дамытуға қосқан үлесі үшін» медалімен марапатталған.
А.Ашировтың авторлығымен Ғылыми жаңалықтар мен өнертабыстар авторларының халықаралық академиясы 2004 жылғы қыркүйектегі № А-330 ашуға берілген өтінімнің ғылыми сараптама нәтижелері негізінде «Ауыл шаруашылығы дақылдары тұқымдарының биорезонанстық активтенуін күшейту заңдылығы» атты ғылыми жаңалықтың қабылданғанын растап, Ресей жаратылыстану ғылымдары академиясының президенті О.Л.Кузнецов және Халықаралық ғылыми жаңалықтар мен өнертабыстар авторлары академиясының президенті В.В. Потоцкий арнайы диплом берді (10.12.2004ж. Мәскеу, тіркеу нөмірі №330).
Ұлттық инновациялық қордың, ҚР Индустрия және сауда министрлігінің, ҚР ЖОО қауымдастығының шешімімен 2005 жылы А.Әшіров 2001-2005 жылдары «Үздік өнертапқыш» деп танылды, 2004 жылы Ресей және Герман (Ганновер) сараптамасынан кейін А. Әшіров № 272 «Ауыл шаруашылығы дақылдары тұқымдарының биорезонанстық активтенуін күшейту заңдылығы» ғылыми жаңалығы үшін дипломмен және Нобель сыйлығының лауреаты П. Л. Капица «Ғылыми жаңалықтың авторы» медалімен марапатталды.
Технология 8 елде - Қазақстан, Ресей, Тәжікстан, Өзбекстан, Украина, Түркия, Германия, Канадада зертханалық сынақтардан бастап ірі машиналық дала сынақтарына дейінгі барлық кезеңдерден өтті. Технология 2016 жылы Кембридж университетінде (Англия) таныстырылды, 2017 жылы Forbes журналының нұсқасы бойынша үздік 10 инновациялық жобаның қатарына енді және оны пайдалану бойынша қызметтерді сатуға толық дайын.
Ол алты бала мен 11 немере тәрбиелеп өсірді. Ашировтың немерелерінің бірі, Жансая Әбдімәлік, шахматтан төрт дүркін әлем чемпионы, халықаралық гроссмейстер.
